‘‘มหาเชตวนํ คนฺตฺวา, ปพฺพชิํ อนคาริยํ;
อุเปมิ พุทฺธํ ติกฺขตฺตุํ, รตฺติยา ทิวสสฺส จฯ
[183]
‘‘ตทา ทิสฺวา มุนิ อาห, จิรํ ธมฺมรุจีติ มํ;
ตโตหํ อวจํ พุทฺธํ, ปุพฺพกมฺมปภาวิตํฯ
[184]
‘‘สุจิรํ สตปุญฺญลกฺขณํ, ปติปุพฺเพน วิสุทฺธปจฺจยํ;
อหมชฺชสุเปกฺขนํ วต, ตว ปสฺสามิ นิรุปมํ วิคฺคหํ [นิรูปมคฺคหํ (สี.)]ฯ
[185]
‘‘สุจิรํ วิหตตฺตโม มยา, สุจิรกฺเขน นที วิโสสิตา;
สุจิรํ อมลํ วิโสธิตํ, นยนํ ญาณมยํ มหามุเนฯ
[186]
‘‘จิรกาลสมงฺคิโต [จิรกาลํ สมาคโต (ปี.)] ตยา, อวินฏฺโฐ ปุนรนฺตรํ จิรํ;
ปุนรชฺชสมาคโต ตยา, น หิ นสฺสนฺติ กตานิ โคตมฯ
[187]
‘‘กิเลสา ฌาปิตา มยฺหํ…เป.… วิหรามิ อนาสโวฯ
[188]
‘‘สฺวาคตํ วต เม อาสิ…เป.… กตํ พุทฺธสฺส สาสนํฯ
[189]
‘‘ปฏิสมฺภิทา จตสฺโส…เป.… กตํ พุทฺธสฺส สาสนํ’’ฯ
อิตฺถํ สุทํ อายสฺมา ธมฺมรุจิโย เถโร อิมา คาถาโย
อภาสิตฺถาติฯ
ธมฺมรุจิยตฺเถรสฺสาปทานํ นวมํฯ
10. สาลมณฺฑปิยตฺเถรอปทานํ
[190]
‘‘อชฺโฌคาเหตฺวา สาลวนํ, สุกโต อสฺสโม มม;
สาลปุปฺเผหิ สญฺฉนฺโน, วสามิ วิปิเน ตทาฯ
[191]
‘‘ปิยทสฺสี จ ภควา, สยมฺภู อคฺคปุคฺคโล;
วิเวกกาโม สมฺพุทฺโธ, สาลวนมุปาคมิฯ
[192]
‘‘อสฺสมา อภินิกฺขมฺม, ปวนํ อคมาสหํ;
มูลผลํ คเวสนฺโต, อาหิณฺฑามิ วเน ตทาฯ
[193]
‘‘ตตฺถทฺทสาสิํ สมฺพุทฺธํ, ปิยทสฺสิํ มหายสํ;
สุนิสินฺนํ สมาปนฺนํ, วิโรจนฺตํ มหาวเนฯ
[194]
‘‘จตุทณฺเฑ ฐเปตฺวาน, พุทฺธสฺส อุปรี อหํ;
มณฺฑปํ สุกตํ กตฺวา, สาลปุปฺเผหิ ฉาทยิํฯ
[195]
‘‘สตฺตาหํ ธารยิตฺวาน, มณฺฑปํ สาลฉาทิตํ;
ตตฺถ จิตฺตํ ปสาเทตฺวา, พุทฺธเสฏฺฐมวนฺทหํฯ
[196]
‘‘ภควา ตมฺหิ สมเย, วุฏฺฐหิตฺวา สมาธิโต;
ยุคมตฺตํ เปกฺขมาโน, นิสีทิ ปุริสุตฺตโมฯ
[197]
‘‘สาวโก วรุโณ นาม, ปิยทสฺสิสฺส สตฺถุโน;
วสีสตสหสฺเสหิ, อุปคจฺฉิ วินายกํฯ
[198]
‘‘ปิยทสฺสี จ ภควา, โลกเชฏฺโฐ นราสโภ;
ภิกฺขุสงฺเฆ นิสีทิตฺวา, สิตํ ปาตุกรี ชิโนฯ
[199]
‘‘อนุรุทฺโธ อุปฏฺฐาโก, ปิยทสฺสิสฺส สตฺถุโน;
เอกํสํ จีวรํ กตฺวา, อปุจฺฉิตฺถ มหามุนิํฯ
[200]
‘‘‘โก นุ โข ภควา เหตุ, สิตกมฺมสฺส สตฺถุโน;
การเณ วิชฺชมานมฺหิ, สตฺถา ปาตุกเร สิตํ’ฯ
[201]
‘‘‘สตฺตาหํ สาลจฺฉทนํ [ปุปฺผฉทนํ (สี. สฺยา. ปี.)], โย เม ธาเรสิ มาณโว;
ตสฺส กมฺมํ สริตฺวาน, สิตํ ปาตุกริํ อหํฯ
[202]
‘‘‘อโนกาสํ น ปสฺสามิ, ยตฺถ [ยํ ตํ (สฺยา. ปี. ก.)] ปุญฺญํ วิปจฺจติ;
เทวโลเก มนุสฺเส วา, โอกาโสว น สมฺมติฯ
[203]
‘‘‘เทวโลเก วสนฺตสฺส, ปุญฺญกมฺมสมงฺคิโน;
ยาวตา ปริสา ตสฺส, สาลจฺฉนฺนา ภวิสฺสติฯ
[204]
‘‘‘ตตฺถ ทิพฺเพหิ นจฺเจหิ, คีเตหิ วาทิเตหิ จ;
รมิสฺสติ สทา สนฺโต, ปุญฺญกมฺมสมาหิโตฯ
[205]
‘‘‘ยาวตา ปริสา ตสฺส, คนฺธคนฺธี ภวิสฺสติ;
สาลสฺส ปุปฺผวสฺโส จ, ปวสฺสิสฺสติ ตาวเทฯ
[206]
‘‘‘ตโต จุโตยํ มนุโช, มานุสํ อาคมิสฺสติ;
อิธาปิ สาลจฺฉทนํ, สพฺพกาลํ ธริสฺสติ [ธริยติ (สี. ปี.)]ฯ
[207]
‘‘‘อิธ นจฺจญฺจ คีตญฺจ, สมฺมตาฬสมาหิตํ;
ปริวาเรสฺสนฺติ มํ นิจฺจํ, พุทฺธปูชายิทํ ผลํฯ
[208]
‘‘‘อุคฺคจฺฉนฺเต จ สูริเย, สาลวสฺสํ ปวสฺสติ;
ปุญฺญกมฺเมน สํยุตฺตํ, วสฺสเต สพฺพกาลิกํฯ
[209]
‘‘‘อฏฺฐารเส กปฺปสเต, โอกฺกากกุลสมฺภโว;
โคตโม นาม โคตฺเตน, สตฺถา โลเก ภวิสฺสติฯ
[210]
‘‘‘ตสฺส ธมฺเมสุ ทายาโท, โอรโส ธมฺมนิมฺมิโต;
สพฺพาสเว ปริญฺญาย, นิพฺพายิสฺสตินาสโวฯ
[211]
‘‘‘ธมฺมํ อภิสเมนฺตสฺส, สาลจฺฉนฺนํ ภวิสฺสติ;
จิตเก ฌายมานสฺส, ฉทนํ ตตฺถ เหสฺสติ’ฯ
[212]
‘‘วิปากํ กิตฺตยิตฺวาน, ปิยทสฺสี มหามุนิ;
ปริสาย ธมฺมํ เทเสสิ, ตปฺเปนฺโต ธมฺมวุฏฺฐิยาฯ
[213]
‘‘ติํสกปฺปานิ เทเวสุ, เทวรชฺชมการยิํ;
สฏฺฐิ จ สตฺตกฺขตฺตุญฺจ, จกฺกวตฺตี อโหสหํฯ
[214]
‘‘เทวโลกา อิธาคนฺตฺวา, ลภามิ วิปุลํ สุขํ;
อิธาปิ สาลจฺฉทนํ, มณฺฑปสฺส อิทํ ผลํฯ
[215]
‘‘อยํ ปจฺฉิมโก มยฺหํ, จริโม วตฺตเต ภโว;
อิธาปิ สาลจฺฉทนํ, เหสฺสติ สพฺพกาลิกํฯ
[216]
‘‘มหามุนิํ โตสยิตฺวา, โคตมํ สกฺยปุงฺควํ;
ปตฺโตมฺหิ อจลํ ฐานํ, หิตฺวา ชยปราชยํฯ
[217]
‘‘อฏฺฐารเส กปฺปสเต, ยํ พุทฺธมภิปูชยิํ;
ทุคฺคติํ นาภิชานามิ, พุทฺธปูชายิทํ ผลํฯ
[218]
กิเลสา ฌาปิตา มยฺหํ…เป.… วิหรามิ อนาสโวฯ
[219]
‘‘สฺวาคตํ วต เม อาสิ…เป.… กตํ พุทฺธสฺส สาสนํฯ
[220]
‘‘ปฏิสมฺภิทา จตสฺโส…เป.… กตํ พุทฺธสฺส สาสนํ’’ฯ
อิตฺถํ สุทํ อายสฺมา สาลมณฺฑปิโย เถโร อิมา คาถาโย
อภาสิตฺถาติฯ
สาลมณฺฑปิยตฺเถรสฺสาปทานํ ทสมํฯ
ปํสุกูลวคฺโค เอกูนปญฺญาสโมฯ
ตสฺสุทฺทานํ –
ปํสุกูลํ พุทฺธสญฺญี, ภิสโท ญาณกิตฺตโก;
จนฺทนี ธาตุปูชี จ, ปุลินุปฺปาทโกปิ จฯ
ตรโณ ธมฺมรุจิโก, สาลมณฺฑปิโย ตถา;
สตานิ ทฺเว โหนฺติ คาถา, อูนวีสติเมว จฯ
50. กิงฺกณิปุปฺผวคฺโค